In 2019 vieren NLR, Fokker en KLM 100 jaar luchtvaart in Nederland. Deze drie organisaties bestaan in dit jubileumjaar 100 jaar en dat vieren zij gezamenlijk. De Koninklijke Nederlandse Munt viert dit heugelijke feit met het uitbrengen van een officiële herdenkingsmunt: Het Luchtvaart Vijfje. Maar wat betekent dit nu? 100 jaar luchtvaart in Nederland? Wij nemen u mee in een reis door de luchtvaartgeschiedenis van de afgelopen eeuw.
 
1919
Op 1 augustus 1919, exact vijf jaar na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, begint in Amsterdam de Eerste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam (ELTA). Nederland is tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal geweest en heeft daardoor op het gebied van de luchtvaart een flinke achterstand opgelopen. De ELTA moet de Nederlandse bevolking meer kennis laten maken met luchtvaart.

De ELTA blijkt een groot succes, ongeveer één miljoen bezoekers bewonderen Engelse, Franse en Italiaanse vliegtuigen die op de tentoonstelling te zien zijn. Maar liefst vierduizend aanwezigen maken zelfs een pleziervluchtje. Kort na de ELTA, op 7 oktober 1919, wordt de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij opgericht. Het bedrijf is daarmee een van ’s werelds oudste vliegmaatschappijen.
 
1920 – 1929
De eerste KLM-vlucht vindt plaats op 17 mei 1920, als de eerste KLM-piloot Jerry Shaw van Londen naar Amsterdam vliegt. In de jaren twintig is het Nederlandse bedrijf Fokker de meest aansprekende commerciële vliegtuigbouwer ter wereld, en de KLM voert vanaf het eind van dit decennium met de Fokker F.VII al een geregelde lijndienst uit naar Nederlands-Indië. De toestellen bestaan uit stalen frames overspannen met linnen en vleugels van hout. Ook is het comfort aan boord verre van groot. Een vlucht naar Nederlands-Indië duurt ruim drie weken. Tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1940 is dit de langste lijndienst ter wereld.

1930 – 1939
In december 1933 vliegt de Fokker XVIII Pelikaan van Amsterdam naar Batavia met Kerstpost en landt op 22 december in Batavia. Op 26 december vliegt de Pelikaan terug en landt op 30 december op Schiphol met Nieuwjaarspost, een snelheidsrecord. In datzelfde jaar vloog de Fokker Snip voor het eerst naar Latijns Amerika, Suriname en de Nederlandse Antillen.

Een andere nieuwigheid is de steward, in die tijd ‘hofmeester’ genoemd. Vier vrouwelijke en drie mannelijke stewards treden in 1935 in dienst bij de KLM. De functie van steward(ess) is tot op de dag van vandaag niet weg te denken uit de commerciële luchtvaart.

In 1937 krijgt Schiphol luchtverkeersleiding en is verantwoordelijk voor alle luchtverkeer boven het Nederlands grondgebied. Een verhard banenstelsel volgt een jaar later. In 1938 worden ruim 100.000 passagiers verwerkt. Inmiddels telt de groeiende luchthaven zo’n 1600 werknemers en 25 bedrijven.
 
1940 - 1949
Als nazi-Duitsland in mei 1940 Nederland binnenvalt, is ook Schiphol een belangrijk doelwit. Het bombardement op de luchthaven vernietigt 18 van de 27 KLM-vliegtuigen die op dat moment operationeel zijn. Na de Tweede Wereldoorlog schiet de Nederlandse regering, in het kader van de wederopbouw en het cruciale behoud van de lijndiensten op Nederlands-Indië, de KLM te hulp door miljoenen guldens in de vliegmaatschappij te investeren. Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog worden tal van nieuwe technieken toegepast in de luchtvaart. De bommenwerpers moesten steeds verder kunnen vliegen, de jagers werden steeds sneller en wendbaarder.
 
De jaren ’50, ‘60 en ’70
In 1958 introduceert Fokker de Fokker F-27 'Friendship', zonder twijfel het vlaggenschip in de historie van Fokker. De F-27 groeide uit tot het meest verkochte West-Europese turbopropellervliegtuig.

In april 1962 kondigde Fokker een straalvliegtuig aan, de Fokker F-28 Fellowship. Van 1969 tot 1987 werden hiervan in totaal 241 toestellen gebouwd, in diverse uitvoeringen. Uit de Fellowship zouden later de Fokker 100 en de Fokker 70 worden ontwikkeld.

In 1960 kreeg KLM haar eerste straalvliegtuigen. Toestellen met straalmotoren waren niet alleen groter dan de vroegere types met propellers, maar ze vlogen ook sneller. Door die hogere snelheid namen de reistijden door de lucht flink af. Voor het eerst werd het mogelijk om vrijwel iedere plaats op aarde met een internationaal vliegveld binnen 24 uur te bereiken. De eerste Boeing 747 kwam in 1971. Dat toestel werd een ‘jumbo’ genoemd omdat het veel meer passagiers en vracht kon herbergen dan ‘gewone’ vliegtuigen.


In 1967 wordt het nieuwe Schiphol met stationsgebouw en drie pieren geopend door koningin Juliana. De capaciteit voor zes miljoen passagiers per jaar blijkt al snel te klein. Het passagiersaantal op Schiphol groeide van 1,4 miljoen in 1960 naar 5 miljoen in 1970. De transformatie van een modderige vliegweide tot een internationale luchthaven is een feit.
 
De jaren ’80 en ‘90
KLM heeft een Europese primeur met de introductie van het frequent flyer loyalty program, dat het bedrijf passend ‘Flying Dutchman’ noemt. Tegenwoordig staat dit loyaliteitsprogramma bekend onder de naam Flying Blue.

In 1996 gaat de Nederlandsche Vliegtuigenfabriek Fokker failliet. De fabrikant van succesvolle vliegtuigen als de F-27 Friendship, F-28 Fellowship, F-50, F-70 en F-100 moet zijn succesvolle assemblageproductie staken en wordt in onderdelen doorgestart onder leiding van Stork. Delen van het originele bedrijf bleven na faillissement overeind. De fabrieken voor vliegtuigonderdelen en vliegtuigonderhoud/reparatie maakten vanaf 1996 als Fokker Aviation deel uit van het Stork-concern en zijn onder meer partner in het JSF-project.

In 1990 wordt in het gezamenlijk Masterplan 2003 Plan van Aanpak Schiphol en omgeving  tussen overheden en bedrijfsleven besloten, dat de nationale luchthaven drastisch gaat uitbreiden om het snel toenemende luchtverkeer het hoofd te kunnen bieden in de komende decennia. Er komt een tweede passagiersterminal West in 1993, een 101m hoge luchtverkeerstoren in 1991, een nieuw bagage afhandelingssysteem (2011) en een vijfde (Polder)baan. Schiphol zou zo 40 miljoen passagiers per jaar kunnen afhandelen.
 
Vanaf 2000
In 2003 startte een Fokker-onderdeel van Stork, Fokker Services, het project FokkerFUTURE. Door een samenwerkingsverband aan te gaan met verschillende toeleveranciers werden de oude Fokker 50 en 100 opgeknapt en opnieuw in de markt gezet, waarbij men een onderhoudsgarantie kon geven tegen lage kosten. Zo behield Fokker Services zijn bestaansrecht.

in 2003 fuseert KLM met Air France. KLM blijft een Nederlands bedrijf, wat de landingsrechten wereldwijd garandeert. KLM treedt tegelijkertijd toe tot Skyteam, waarvan Air France al lid is.