Over Jaap Eden

Schaatslegende én wereldkampioen wielrennen

Over Jaap Eden

Jacobus Johannes Eden (Groningen, 19 oktober 1873) groeide eind 19e eeuw uit tot één van Nederlands’ grootste sportlegendes. Hoewel dat meer dan 100 jaar geleden is, worden zijn uitzonderlijke prestaties nog steeds breed erkend. Zo is de jaarlijkse sportprijs ‘Sporter van het Jaar’ naar hem vernoemd en werd in 1961 de Jaap Eden IJsbaan geopend in Amsterdam.

Sportlegende van eigen bodem

Jaap Eden sportte als kind veel in en rond de Ruine van Brederode. Op 15-jarige leeftijd werd hij ontdekt door Klaas Pander, die zijn schaatstrainer werd. In december 1890 won hij zijn eerste schaatswedstrijd. Zijn internationale debuut volgde een jaar later en in 1893 won hij als 19-jarige zijn eerste Wereldtitel. Het jaar erop brak hij twee wereldrecords, waarvan zijn record op de vijf kilometer 17 jaar standhield. Zijn eigen wereldrecord op de 10 kilometer verbeterde hij een jaar later. In 1895 (Hamar) en 1896 (Sint-Petersburg) behaalde hij nogmaals de wereldtitel. Ook als wielrenner was Jaap Eden succesvol met een wereldkampioenschap (1894) en een wereldrecord op de 1.000 meter (1896). Jaap Eden was erg geliefd bij het publiek en legde, zonder het te weten, de basis van onze identiteit als schaatsland. Helaas werd het succes ook Jaaps ondergang. Op 51-jarige leeftijd stierf hij, berooid en in eenzaamheid.

Jaap Eden Vijfje en Wielrenpenning

Jaap Eden, één van de meest veelzijdige sporters die Nederland heeft gekend. De Koninklijke Nederlandse Munt eert zijn unieke prestatie met een officiële herdenkingsmunt die in opdracht van het ministerie van Financiën wordt geslagen: het Jaap Eden Vijfje. Aangezien het in 2019 precies 125 jaar geleden is dat Jaap Eden wereldkampioen baanwielrennen werd, geeft de Koninklijke Nederlandse Munt een extra, speciale Wielrenpenning uit. De penning is verkrijgbaar in twee uitgiften: 5.000 stuks in coincard en slechts 500 stuks in de Jaap Eden Zilveren Herdenkingsset. In deze unieke set komen de topprestaties van Jaap Eden op de schaats- en wielrenbaan samen met het Jaap Eden Vijfje Zilver Proof en de Jaap Eden Wielrenpenning Zilver Proof, verpakt in een prachtige schaatsbaan-standaard.