Beemster Vijfje
Vier 20 jaar UNESCO werelderfgoed met deze officiële herdenkingsmunt!
Ontdek De Beemster
Sinds 2012 wordt er ieder jaar een bijzondere herdenkingsmunt uitgegeven in het teken van het Nederlands Werelderfgoed. Het Koninkrijk der Nederlanden heeft sinds 2014 tien door UNESCO erkende werelderfgoederen, waarvan de Koninklijke Nederlandse Munt inmiddels al zeven op een herdenkingsmunt heeft verzilverd. Nu is het dan tijd voor de achtste uitgifte: Het Beemster Vijfje!
Het Beemster Vijfje vertelt het verhaal van de historische droogmakerij in de provincie Noord-Holland, waar de Nederlanders grote delen land drooglegden en omzetten in vruchtbare landbouwgrond. Dit jaar viert Droogmakerij de Beemster alweer het 20-jarig jubileum als UNESCO werelderfgoed!
Op 21 mei 1607 verleenden de Staten van Holland een concessie voor de inpoldering van De Beemster. Om het woeste Beemstermeer werd een 42 kilometer lange dijk en een ringvaart aangelegd, waarna meer dan 40 windmolens begonnen met het leegpompen van het meer. Na een flinke tegenslag in 1610 - het meer liep weer vol na doorbraak van de Zuiderzeedijken - viel de Beemster in 1612 uiteindelijk droog. Wegen en bomenrijen werden aangelegd, er werden wegsloten en kavelsloten gegraven en stolpboerderijen werden gebouwd. De inrichting van het nieuwe land werd volgens een strak geometrisch patroon gebaseerd op grote vierkanten op de kaart gepland. Dit staaltje van ruimtelijke ordening op ongekende schaal – de Beemster heeft een oppervlakte van 72 vierkante kilometer - maakte de nieuwe polder wereldberoemd. Hier wordt gewoond en gewerkt onder zeeniveau en dat is voor buitenstaanders toch wel een gek idee. De Beemster heeft dan ook voor veel poldergebieden model gestaan, hieronder hebben we samengevat wat De Beemster nou ‘De Beemster’ maakt.
Het Beemster Vijfje vertelt het verhaal van de historische droogmakerij in de provincie Noord-Holland, waar de Nederlanders grote delen land drooglegden en omzetten in vruchtbare landbouwgrond. Dit jaar viert Droogmakerij de Beemster alweer het 20-jarig jubileum als UNESCO werelderfgoed!
Op 21 mei 1607 verleenden de Staten van Holland een concessie voor de inpoldering van De Beemster. Om het woeste Beemstermeer werd een 42 kilometer lange dijk en een ringvaart aangelegd, waarna meer dan 40 windmolens begonnen met het leegpompen van het meer. Na een flinke tegenslag in 1610 - het meer liep weer vol na doorbraak van de Zuiderzeedijken - viel de Beemster in 1612 uiteindelijk droog. Wegen en bomenrijen werden aangelegd, er werden wegsloten en kavelsloten gegraven en stolpboerderijen werden gebouwd. De inrichting van het nieuwe land werd volgens een strak geometrisch patroon gebaseerd op grote vierkanten op de kaart gepland. Dit staaltje van ruimtelijke ordening op ongekende schaal – de Beemster heeft een oppervlakte van 72 vierkante kilometer - maakte de nieuwe polder wereldberoemd. Hier wordt gewoond en gewerkt onder zeeniveau en dat is voor buitenstaanders toch wel een gek idee. De Beemster heeft dan ook voor veel poldergebieden model gestaan, hieronder hebben we samengevat wat De Beemster nou ‘De Beemster’ maakt.
1. Landbouwgrond en veeteelt
De nieuwe landbouwgrond werd in het eerste jaar na de drooglegging met koolzaad ingezaaid. Later werd ook een flinke oogst tarwe, gerst en haver binnengehaald. Met de molens kon het land echter onvoldoende droog worden gehouden. Daarom verdween de akkerbouw ten gunste van grasland en veeteelt. De koeien op de groene weilanden van de droogmakerij de Beemster leveren de melk voor de befaamde Beemsterkaas. Daarnaast leent de vruchtbare Beemsterklei zich erg goed voor bollenteelt. De tulpenvelden zijn van half april tot begin mei een lust voor het oog.
2. Poldermolens
Begin zeventiende eeuw was de Beemster nog een groot meer. In 1607 verleenden de Staten van Holland toestemming om het meer tot land te maken. Met meer dan veertig molens werd het water weggemalen. Op 19 mei 1612 was het zo ver, het Beemstermeer was droog.
3. Bomen
In de Beemster is het netwerk van wegen en sloten opgezet volgens een strak geometrisch raster. De lange bomenrijen langs de wegen benadrukken de rechte lijnen die de poldervloer doorsnijden. De beplanting bestaat uit essen, populieren, iepen en hier en daar vruchtbomen. Door de met bomen beplante dijken onderscheidt de Beemster zich duidelijk van het omringende oude land. Vanuit de lucht springt het verschil meteen in het oog.
4. Landschap en inrichting
De Beemster heeft een oppervlakte van 72 vierkante kilometer en het laagste punt ligt 3,9 meter onder zeeniveau. Het patroon van lijnrechte wegen en waterlopen is uniek. Dit zeventiende-eeuwse innovatieve en visionaire landschap met zijn ordelijke en strakke geometrisch ruimtelijke inrichting had grote invloed op andere landaanwinningen, zowel nationaal als internationaal.
5. Dijken beschermen tegen het water
In de lente van 1608 werd begonnen met de aanleg van de 42 kilometer lange ringvaart en ringdijk rond het meer. Dit werk was in 400 vakken verdeeld, die per stuk werden aanbesteed. Alles ging uiteraard met de hand. Tijdens een zware storm in januari 1610 brak de dijk en werd hij over grote afstanden vernield. Men kon opnieuw beginnen. In het laagste peilgebied meet het water in de sloten op 5,0 meter onder NAP. Zonder de dijk en de gemalen houden de bewoners geen droge voeten.
6. Wereldberoemd architectonisch landschap
De Beemster markeert een cruciaal moment in de landschapsarchitectuur. De ruimtelijke ordening van de nieuwe polder werd strikt rationeel op basis van principes uit de klassieke oudheid ontworpen op de tekentafel. Een raster van grote vierkanten van 1.800 bij 1.800 meter vormt de kern van dat ontwerp. Het resultaat was een landschap waarin nut, duurzaamheid en schoonheid tot een ongekend harmonieus geheel werden gecombineerd. De inrichting van de Beemster klinkt tegenwoordig over de hele wereld na. De UNESCO bekroonde de polder wegens het unieke en baanbrekende planologische ontwerp in 1999 tot werelderfgoed.
De nieuwe landbouwgrond werd in het eerste jaar na de drooglegging met koolzaad ingezaaid. Later werd ook een flinke oogst tarwe, gerst en haver binnengehaald. Met de molens kon het land echter onvoldoende droog worden gehouden. Daarom verdween de akkerbouw ten gunste van grasland en veeteelt. De koeien op de groene weilanden van de droogmakerij de Beemster leveren de melk voor de befaamde Beemsterkaas. Daarnaast leent de vruchtbare Beemsterklei zich erg goed voor bollenteelt. De tulpenvelden zijn van half april tot begin mei een lust voor het oog.
2. Poldermolens
Begin zeventiende eeuw was de Beemster nog een groot meer. In 1607 verleenden de Staten van Holland toestemming om het meer tot land te maken. Met meer dan veertig molens werd het water weggemalen. Op 19 mei 1612 was het zo ver, het Beemstermeer was droog.
3. Bomen
In de Beemster is het netwerk van wegen en sloten opgezet volgens een strak geometrisch raster. De lange bomenrijen langs de wegen benadrukken de rechte lijnen die de poldervloer doorsnijden. De beplanting bestaat uit essen, populieren, iepen en hier en daar vruchtbomen. Door de met bomen beplante dijken onderscheidt de Beemster zich duidelijk van het omringende oude land. Vanuit de lucht springt het verschil meteen in het oog.
4. Landschap en inrichting
De Beemster heeft een oppervlakte van 72 vierkante kilometer en het laagste punt ligt 3,9 meter onder zeeniveau. Het patroon van lijnrechte wegen en waterlopen is uniek. Dit zeventiende-eeuwse innovatieve en visionaire landschap met zijn ordelijke en strakke geometrisch ruimtelijke inrichting had grote invloed op andere landaanwinningen, zowel nationaal als internationaal.
5. Dijken beschermen tegen het water
In de lente van 1608 werd begonnen met de aanleg van de 42 kilometer lange ringvaart en ringdijk rond het meer. Dit werk was in 400 vakken verdeeld, die per stuk werden aanbesteed. Alles ging uiteraard met de hand. Tijdens een zware storm in januari 1610 brak de dijk en werd hij over grote afstanden vernield. Men kon opnieuw beginnen. In het laagste peilgebied meet het water in de sloten op 5,0 meter onder NAP. Zonder de dijk en de gemalen houden de bewoners geen droge voeten.
6. Wereldberoemd architectonisch landschap
De Beemster markeert een cruciaal moment in de landschapsarchitectuur. De ruimtelijke ordening van de nieuwe polder werd strikt rationeel op basis van principes uit de klassieke oudheid ontworpen op de tekentafel. Een raster van grote vierkanten van 1.800 bij 1.800 meter vormt de kern van dat ontwerp. Het resultaat was een landschap waarin nut, duurzaamheid en schoonheid tot een ongekend harmonieus geheel werden gecombineerd. De inrichting van de Beemster klinkt tegenwoordig over de hele wereld na. De UNESCO bekroonde de polder wegens het unieke en baanbrekende planologische ontwerp in 1999 tot werelderfgoed.
Bestel hier het Beemster Vijfje!
Beemster Gouden Tientje 2019
Nu in oplage verlaagd: slechts 800 stuks!
Beemster Vijfje 2019 Zilver Proof
Grote vraag verwacht: oplage van slechts 4.000 stuks!
Beemster Vijfje 2019 BU-kwaliteit in coincard
Brilliant Uncirculated (BU) munten zijn de eerste munten die met een nieuwe muntstempel worden geslagen, waardoor ze meer glimmen dan de munten in uw portemonnee.
