Zilveren Dukaat ‘Catharijnepoort Utrecht’ 2023

De Zilveren Dukaat wordt geslagen in opdracht van het ministerie van Financiën en verschijnt als verzamelaarsmunt. De uitgifte met Catharijnepoort Utrecht is onderdeel en de eerste uitgifte van de serie ‘Nederlandse stadspoorten en toegangsweten’. Verzamelt u mee?
 
Deel 1: Catharijnepoort Utrecht: belangrijkste toegang tot de stad
In de Middeleeuwen groeide Utrecht steeds meer uit tot een grote stad, en om deze stad goed te kunnen bereiken werden vier hoofdtoegangen naar de stad gebouwd. Een van deze toegangen was de Catharijnepoort. Deze poort stond aan de westkant van de stad, bij het huidige Vredenburg, en werd vernoemd naar het naastgelegen klooster, dat gewijd was aan Sint Catharina.
 
Hoewel er geen afbeelding is van de middeleeuwse poort, is er wel bekend dat hij groot en robuust was: de Catharijnepoort groeide uit tot de grootste en best verdedigbare stadspoort van Utrecht. Ook weten we dat de Catharijnepoort de oudst bekende bewaarplaats was van de stadsrechten van Utrecht. In 1528 komt Karel V aan de macht: hij laat een groot kasteel bouwen, binnen de muren van de stad. Dit kasteel wordt Vredenburg genoemd. De Catharijnepoort komt buiten het kasteel te liggen, in het schootsveld van de kanonnen. Dit is dan ook de reden dat de poort grotendeels wordt afgebroken, ook al zijn er plannen om deze elders opnieuw te bouwen. Deze plannen worden uitgevoerd in 1625: een nieuwe Catharijnepoort wordt gebouwd. Deze wordt echter in 1830 alsnog afgebroken, samen met de rest van de Utrechtse stadsverdediging.
 
Op de Zilveren Dukaat ‘Catharijnepoort Utrecht’ staat de nieuwe poort afgebeeld, zoals deze door Paulus Moreelse werd ontworpen in 1625. Hier zijn tekeningen van, welke te bewonderen zijn in Het Utrechts Archief.
 
Hertog Karel van Egmond
Waar in de vorige serie (Nederlandse kastelen) ridder Godard van Reede op de munt prijkte, is de eer nu aan Karel van Egmond (1467 - 1538), beter bekend als Karel van Gelre. Deze geharnaste man op de voorzijde van de munt was een belangrijke hertog van Gelre en Zutphen. Tijdens zijn bewind kreeg hij te maken met bedreigingen vanuit keizer Karel V. Ook was hij de laatste zelfstandige feodale heerser in de Nederlanden. Tijdens de nieuwe serie staat Karel van Egmond op de Zilveren Dukaat.
 
 Ontwerp
Op de voorzijde van de Zilveren Dukaat ‘Catharijnepoort Utrecht’ staat hertog Karel van Egmond, ook bekend als Karel van Gelre. Op het schild voor zijn linkerbeen staat het opschrift: MO.NO.ARG.REG.BELGII.TRAJ.’. ‘MO.NO.ARG.REG.BELGII’ staat voor: Nieuwe Zilveren munt van het Koninkrijk der Nederlanden. TRAJ is de afkorting voor Trajectum, de Latijnse naam voor Utrecht.
 
De keerzijde van de uitgifte toont het Rijkswapen met de Koninklijke Kroon tussen de cijfers van het jaartal. Het opschrift luidt ‘CONCORDIA RES PARVAE CRESCUNT’, Eendracht maakt macht. Ook vindt u op de keerzijde het munthuis- en muntmeesterteken. Op veler verzoek is de verpakking voor deze nieuwe serie aangepast. De Zilveren Dukaat zit in een kleinere verpakking die niet alleen veel minder ruimte inneemt, maar die ook eenvoudig door de brievenbus past.
 
Benieuwd naar de geschiedenis van de Zilveren Dukaten? Hier leest u meer!