Munt- en muntmeesterteken

Het muntmeesterteken

Het aanbrengen van een muntmeesterteken is een eeuwenlange traditie. Het muntmeesterteken is een persoonlijk signatuur van de muntmeester dat bijna op iedere geslagen munt afgebeeld wordt.

De eerste Muntmeester van het Koninkrijk der Nederlanden was Y.D.C. Suermondt. Tijdens zijn muntmeesterschap in de periode 1815 – 1838 wisselde hij twee keer van teken. Sindsdien kiest iedere Muntmeester zijn eigen teken en wijkt daar later niet meer vanaf.

Het muntteken

Daarnaast is er het muntteken dat verwijst naar het munthuis waar een munt is geslagen. Tot 1816 gebruikten de verschillende provinciale munthuizen zelden beide tekens tegelijk.

Dat veranderde op 26 november 1816. Bij Koninklijk Besluit werd vastgesteld dat alle Nederlandse muntstukken zowel een muntteken als een muntmeesterteken moeten hebben. Dat maakt de Nederlandse munten uniek, omdat het internationaal gebruikelijk is alleen een muntteken te plaatsen.

In 1816 werd de Mercuriusstaf gekozen als muntteken. Voor die tijd gebruikte de Koninklijke Nederlandse Munt lange tijd het wapen van Utrecht als teken.

De Mercuriusstaf, ook wel Caduceus genoemd, is een verwijzing naar Mercurius, de Romeinse god voor handel en verkeer.

De voorloper van Mercurius is de Griekse god Hermes. Als boodschapper van de goden werd hij vaak afgebeeld met een door twee slangen omwonden staf in handen en gevleugelde sandalen aan zijn voeten. Hiermee kon Hermes zich vliegensvlug van de ene plek naar de andere verplaatsen. De vleugeltjes en twee slangen keren terug in het muntteken. 

Geschiedenis van het muntmeesterteken

Het muntmeesterteken is een persoonlijk signatuur van de muntmeester dat bijna op iedere geslagen munt afgebeeld wordt. De eerste Muntmeester van het Koninkrijk der Nederlanden was Y.D.C. Suermondt. Tijdens zijn muntmeesterschap in de periode 1815 – 1838 wisselde hij twee keer van teken. Sindsdien kiest iedere Muntmeester zijn eigen teken en wijkt daar later niet meer vanaf.

In de recente geschiedenis van het Muntmeesterteken van de Koninklijke Nederlandse Munt zijn er sinds 2003 vier verschillende Muntmeestertekens gevoerd.

Koerszettende Zeilen - Muntmeester Maarten Brouwer
Muntmeester M.T. Brouwer koos in 2003 voor Koerszettende Zeilen als persoonlijk signatuur. De zeilen symboliseren het in 1893 gebouwde schip de ‘Nederland’. De overgrootvader van Brouwer was kapitein van deze laatste onder Nederlandse vlag varende driemast klipper. De Koerszettende Zeilen staan tevens voor de voorwaartse richting, die de Koninklijke Nederlandse Munt van oudsher voor ogen heeft.

Koerszettende Zeilen met ster - Muntmeesters Kees Bruinsma en Ted Peters
In 2015 trad Kees Bruinsma aan als interim-opvolger van Maarten Brouwer. Het Muntmeesterteken Koerszettende Zeilen werd toen voorzien van een ster. De Nederlandse euromunten van 2015 en 2016 dragen dit Waarnemend Muntmeesterteken. Ook in 2017, onder Muntmeester Ted Peters, zijn Nederlandse euromunten geslagen met dit Waarnemend Muntmeesterteken.

Sint Servaasbrug - Muntmeester Stephan Satijn
In 2017 is de transitie naar een nieuw Muntmeesterteken afgerond door de aanstelling van Muntmeester Stephan Satijn. Hij koos als Muntmeesterteken voor de Sint Servaasbrug in zijn geboortestad Maastricht. De brug symboliseert enerzijds de rol van Muntmeester als bruggenbouwer en anderzijds de verbinding tussen privaat en publiek. Net als de Koninklijke Nederlandse Munt kent Maastricht een rijke historie. In 1992 kwam hier de Europese Monetaire Unie (EMU) tot stand en werd de basis gelegd voor de fysieke invoering van de euro op 1 januari 2002.

Raaf – Muntmeester Bert van Ravenswaaij
Per 1 januari 2022 is Bert van Ravenswaaij de nieuwe Muntmeester van de Koninklijke Nederlandse Munt. Hij koos als Muntmeesterteken voor de raaf. De naam Ravenswaaij komt van het Germaanse woord ‘hraban’, dat raaf betekent. Een raaf is een intelligent dier, sterk sociaal georiënteerd. De Koninklijke Nederlandse Munt wil door middel van diverse uitgiften voor de verschillende verzamelaars midden in de maatschappij staan. Het Muntmeesterteken onderstreept dit.